By Δρ. Στέφανος Ψωμάς | Γενικός Χειρουργός | Πιστοποιημένος στη ρομποτική χειρουργική Da Vinci I Προηγμένη Λαπαροσκοπική χειρουργική • 18/10/2023 • No Comments
Πίνακας περιεχομένων
Ο καρκίνος του στομάχου μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε μέρος του στομάχου. Στην πλειοψηφία τους, οι καρκίνοι του στομάχου συμβαίνουν στο κύριο μέρος του, που ονομάζεται σώμα.
Ο στόμαχος διαθέτει πλούσια αγγείωση και αιμάτωση, καθώς και επίσης πλούσιο λεμφικό δίκτυο, κάτι που κάνει ευκολότερη τη μεταστατική νόσο αλλά από την άλλη βοηθάει στην χειρουργική του οργάνου αυτού.
Η θεραπεία του καρκίνου του στομάχου είναι πιο πιθανό να είναι επιτυχής εάν ο καρκίνος βρίσκεται μόνο μέσα στο στομάχι. Η πρόγνωση για άτομα με μικρούς καρκίνους είναι αρκετά καλή. Πολλοί μπορούν να θεραπευτούν. Οι περισσότεροι καρκίνοι όμως, εντοπίζονται δυστυχώς όταν η ασθένεια είναι προχωρημένη. Ο καρκίνος του στομάχου που αναπτύσσεται μέσω του τοιχώματος του στομάχου ή εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος είναι πιο δύσκολο να θεραπευθεί.
– Δυσκολία στην κατάποση
– Πόνος στην κοιλιά
– Αίσθημα φουσκώματος μετά το φαγητό
– Αίσθημα κορεσμού μετά την κατανάλωση μικρών ποσοτήτων φαγητού
– Κάψιμο
– Δυσπεψία
– Ναυτία
– Εμετός
– Αδυνάτισμα χωρίς προσπάθεια με σημαντική απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
– Αίσθημα κόπωσης
– Κόπρανα που φαίνονται μαύρα σαν το χρώμα της πίσσας ή αιμορραγία από το στόμα και χαμηλή τιμή αιματοκρίτη σε τυχαίο έλεγχο
Ο καρκίνος του στομάχου δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα στα αρχικά του στάδια. Όταν συμβούν, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δυσπεψία και πόνο στο πάνω μέρος της κοιλιάς. Τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν μέχρι να προχωρήσει ο καρκίνος. Μεταγενέστερα στάδια του καρκίνου του στομάχου μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως αίσθημα πολύ κούρασης, απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια, έμετο με αίμα και μαύρα κόπρανα, όπως προαναφέραμε.
Ο καρκίνος του στομάχου που εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος ονομάζεται μεταστατικός καρκίνος του στομάχου. Προκαλεί συμπτώματα ειδικά από τα όργανα τα οποία προσβάλλει. Για παράδειγμα, όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται στους λεμφαδένες μπορεί να προκαλέσει εξογκώματα που μπορείτε να τα νιώσετε μέσα από το δέρμα. Ο καρκίνος που εξαπλώνεται στο ήπαρ μπορεί να προκαλέσει ίκτερο με το γνωστό κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών. Εάν ο καρκίνος εξαπλωθεί μέσα στην κοιλιά, μπορεί να προκαλέσει ασκίτη, δηλαδη γέμισμα υγρού μέσα στην κοιλιά, η οποία τότε μπορεί να φαίνεται πολύ πρησμένη.
Ο καρκίνος του στομάχου ξεκινά όταν κάτι βλάπτει τα κύτταρα στην εσωτερική επένδυση του στομάχου. Τα αναγκάζει να αναπτύξουν αλλαγές στο DNA τους. Το DNA ενός κυττάρου περιέχει τις οδηγίες που λένε σε ένα κύτταρο τι να κάνει. Οι αλλαγές λένε στα κύτταρα να πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Τα κύτταρα μπορούν να συνεχίσουν να ζουν όταν τα υγιή κύτταρα θα πέθαιναν ως μέρος του φυσικού κύκλου ζωής τους. Αυτό προκαλεί πολλά επιπλέον κύτταρα στο στομάχι. Τα κύτταρα μπορούν να σχηματίσουν μια μάζα που ονομάζεται όγκος.
Τα καρκινικά κύτταρα στο στομάχι μπορούν να εισβάλουν και να καταστρέψουν τον υγιή ιστό του. Μπορεί να αρχίσουν να αναπτύσσονται βαθύτερα στο τοίχωμα του στομάχου. Με τον καιρό, τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να αποκολληθούν και να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος. Όταν τα καρκινικά κύτταρα εξαπλώνονται σε άλλο μέρος του σώματος, αυτό ονομάζεται μετάσταση. Η μετάσταση μπορεί να συμβεί στο ήπαρ , στα οστά , στους πνεύμονες, στο περιτόναιο, στις ωοθήκες και σε αυτό συμβάλει η πλούσια αγγείωση και λεμφική παροχέτευση του οργάνου.
ΤΥΠΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
Αδενοκαρκίνωμα
Ο τύπος αυτός ξεκινά από κύτταρα που παράγουν βλέννα. Αυτός είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του στομάχου. Σχεδόν όλες οι νεοεξεργασίες του στομάχου , είναι αδενοκαρκινώματα.
Στρωματικοί όγκοι γαστρεντερικού (GIST)
Το GIST ξεκινά σε ειδικά νευρικά κύτταρα που βρίσκονται στο τοίχωμα του στομάχου και σε άλλα πεπτικά όργανα. Το GIST είναι ένας τύπος σαρκώματος μαλακών μορίων.
Καρκινοειδές
Οι καρκινοειδείς όγκοι είναι καρκίνοι που ξεκινούν από τα νευροενδοκρινικά κύτταρα. Τα νευροενδοκρινικά κύτταρα βρίσκονται σε πολλά σημεία του σώματος. Κάνουν κάποιες λειτουργίες των νευρικών κυττάρων και κάποιες από τις εργασίες των κυττάρων που παράγουν ορμόνες. Οι καρκινοειδείς όγκοι είναι ένας τύπος νευροενδοκρινικού όγκου.
Λέμφωμα
Το λέμφωμα είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού καταπολεμά τα μικρόβια. Το λέμφωμα μπορεί μερικές φορές να ξεκινήσει στο στομάχι εάν το σώμα στείλει κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο στομάχι. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν το σώμα προσπαθεί να καταπολεμήσει μια μόλυνση. Τα περισσότερα λεμφώματα που ξεκινούν στο στομάχι είναι ένας τύπος λεμφώματος μη Hodgkin.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά. Προσπαθήστε να συμπεριλάβετε φρούτα και λαχανικά στη διατροφή σας κάθε μέρα. Επιλέξτε μια ποικιλία από πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά.
Μειώστε την ποσότητα των αλμυρών και καπνιστών τροφών που τρώτε. Προστατέψτε το στομάχι σας περιορίζοντας αυτές τις τροφές. Διακόψτε το αλκοόλ.
Διακόψτε το κάπνισμα. Εάν καπνίζετε, κόψτε το. Εάν δεν καπνίζετε, μην ξεκινήσετε. Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου και πολλών άλλων τύπων καρκίνου.
Ενημερώστε τον γιατρό σας αν υπάρχει καρκίνος του στομάχου στην οικογένειά σας. Άτομα με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου μπορεί να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του στομάχου. Τα τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκίνο του στομάχου πριν προκαλέσει συμπτώματα. Κάνετε γαστροσκόπηση κάθε τρία χρόνια.
Η γαστροσκόπηση σώζει ζωές! Στην Ιαπωνία όπου η γαστροσκόπηση γίνεται σαν sceening test, δηλαδή είναι ενταγμένη στον προλητπικό έλεγχο του πληθυσμού , η επιβίωση των ασθενών στα 5 έτη φτάνει το 85%, ποσοστό που είναι ιδιαίτερα υψηλό! Μπορεί να ανιχθευθεί μια βλάβη σε πολύ αρχόμενο στάδιο και να θεραπευθεί.
Ο γαστρεντερολόγος που θα κάνει την εξέτσαη, θα δώσει μέθη και θα πάρει βιοψίες από το στομάχι. Η γαστροσκόπηση είναι ανώδυνη και ακίνδυνη από τον έμπειρο γαστρεντερολόγο και δεν απαιτεί ιδιαίτερη προετοιμασία όπως η κολονοσκόπηση. Η όλη διάρκεια της είναι περίπου 10 λεπτά. Αφού ο ασθενής πάρει μέθη από τη φλέβα , γυρίζεται στο πλάι και εισάγεται ένας λεπτός σωλήνας στο στομάχι , ο οποίος έχει κάμερα και φως μπροστά και βλέπει ο γιατρός σε οθόνη την πορεία του οργάνου. Το γαστροσκόπιο έχει αυλό ώστε να μπορεί ο γαστρεντερολόγος να βάλει ενδοσκοπική λαβίδα για βιοψία , να αφαιρέσει πολύποδα ή να σταματήσει μια αιμορραγία από έλκος.
Εξετάσεις αίματος, όπου περιλαμβάνουν γενικές αιματολογικές εξετάσεις και εξετασεις βιοχημικές όπου θα δούμε την ηπατική και νεφρική λειτουργία και κάποιους καρκινικούς δείκτες , όπως CEA, CA19-9, aFTP, CA15-3.
Ένας άλλος τύπος εξέτασης αίματος αναζητά κομμάτια καρκινικών κυττάρων στο αίμα. Αυτό ονομάζεται τεστ DNA κυκλοφορούντος όγκου. Χρησιμοποιείται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις για άτομα με καρκίνο του στομάχου. Για παράδειγμα, αυτή η εξέταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν έχετε προχωρημένο καρκίνο και δεν μπορείτε να κάνετε βιοψία. Η συλλογή τεμαχίων κυττάρων από το αίμα μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες στον ογκολόγο για να σας βοηθήσει να προγραμματίσετε τη θεραπεία σας.
Διοισοφάγιο υπερηχογράφημα στομάχου. Ο υπέρηχος είναι ένα τεστ απεικόνισης που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για τη δημιουργία εικόνων. Για τον καρκίνο του στομάχου, οι εικόνες μπορούν να δείξουν πόσο μακριά έχει αναπτυχθεί ο καρκίνος στο τοίχωμα του στομάχου. Για να λάβετε τις φωτογραφίες, ένας λεπτός σωλήνας με κάμερα στην άκρη κατεβαίνει από το λαιμό στο στομάχι, με μέθη σαν την γαστροσκόπηση. Ένα ειδικό εργαλείο υπερήχων χρησιμοποιείται για τη δημιουργία των εικόνων.
Ο υπέρηχος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξέταση των λεμφαδένων κοντά στο στομάχι. Οι εικόνες μπορούν να βοηθήσουν στην καθοδήγηση μιας βελόνας για τη συλλογή ιστού από τους λεμφαδένες. Ο ιστός ελέγχεται σε εργαστήριο για την αναζήτηση καρκινικών κυττάρων. (βιοψία).
Αξονική τομογραφία και τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET). Πολύ σημαντικές εξετάσεις για τη σταδιοποίση. Γίνεται αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας, θώρακα και εγκεφάλου. Το PET δίνει τη δυνατότητα να βρεθούν μεταστατικές εστίες σε απομακρυσμένες περιοχές.
Στο στάδιο 0, ο καρκίνος είναι μικρός και μόνο στην εσωτερική επιφάνεια του στομάχου. Ένας καρκίνος του στομάχου σταδίου 1 έχει αναπτυχθεί στα εσωτερικά στρώματα του στομάχου. Στο στάδιο 2 και στο στάδιο 3, ο καρκίνος αναπτύσσεται βαθύτερα στο τοίχωμα του στομάχου. Ο καρκίνος μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε κοντινούς λεμφαδένες. Στο στάδιο 4, ο καρκίνος του στομάχου μπορεί να έχει αναπτυχθεί μέσω του στομάχου και σε κοντινά όργανα. Το στάδιο 4 περιλαμβάνει καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται, ονομάζεται μεταστατικός καρκίνος, όπως ανεφέρθη.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΗ για καρκίνο του στομάχου περιλαμβάνουν:
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
Οι θεραπείες για τον καρκίνο του στομάχου εξαρτώνται από το στάδιο της νόσου. Οι επιλογές περιλαμβάνουν τη χειρουργική εξαίρεση του όγκου, τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, την ανοσοθεραπεία και τη στοχευμένη θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειάζεται συνδυασμός διαφόρων μεθόδων.
Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται λαπαροσκοπικά , ρομποτικά ή ανοικτά. Σε κάθε ασθενή επιλέγουμε την καταλληλότερη για αυτόν επέμβαση , ώστε να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα , εξατομικευμένα για αυτόν. Η ομάδα μας εφαρμόζει την D2 εκτομή , δηλαδή την αφαίρεση του όγκου μαζί με τους λεμφαδένες σε βάθος . Η D2 εκτομή για καρκίνους του στομάχου, έχει τα καλύτερα αποτελέσματα για την επιβίωση των ασθενών . Πρόκειται για μια εξειδικευμένη επέμβαση που μπορεί να γίνει ρομποτικά , λαπαροσκοπικά ή και ανοιχτά.
Σε όγκους που εντοπίζονται στον πυλωρό , στο άντρο και στο σώμα , εφαρμόζουμε την υφολική γαστρεκτομή με D2 εκτομή, λαπαροσκοπικά , ρομποτικά ή ανοικτά. Η επέμβαση ολοκληρώνεται με γαστροεντεροαναστόμωση , όπου ενώνεται το λεπτό έντερο με το υπόλοιπο του στομάχου , ώστε να υπάρχει συνέχεια στον γαστρεντερικό σωλήνα.
Ο ασθενής σιτίζεται σταδιακά και σε λίγες μέρες τρώει κανονικά, εξέρχεται της κλινικής σε 4 με 5 μέρες.
Σε όγκους που εντοπίζονται στην γαστροοισοφαγική συμβολή (ΓΟΣ), στο θόλο ή στο ανώτερο τμήμα του στομάχου, εφαρμόζουμε την ολική γαστρεκτομή με D2 εκτομή. Εδώ αφαιρούμε ολόκληρο το στομάχι και τους λεμφαδένες και αναστομώνουμε το λεπτό έντερο με το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου . Ο ασθενής μένει στην κλινική για 7 ημέρες και εξέρχεται με οδηγίες για σταδιακή δίαιτα, με αποφυγή των σκληρών βλωμών και να κάνει μικρά και συχνά γεύματα.
Μερικές φορές σε προχωρημένους όγκους , χρειάζεται να αφαιρέσουμε και τα γύρω όργανα στα οποία έχει εξαπλωθεί ο όγκος , όπως πχ τμήμα παχέος εντέρου , επιπλόου ή περιτοναίου.
Σε όγκους ανεγχείρητους ή μη εξαιρέσιμους που προκαλούν απόφραξη και αδυναμία σίτισης, επιλέγουμε να κάνουμε μια εγχείρηση παράκαμψης , γνωστής ως γαστροεντεροαναστόμωση (γνωστή με τα αρχικά ΓΕΑ) του τύπου Billroth II ή Roux en Y , ώστε να μπορεί ο ασθενής να τρώει.
Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται μετά από χειρουργείο γαστρεκτομής για να βοηθήσει στην καλύτερη θεραπεία της νόσου. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και σε περιπτώσεις όπου δεν αφαιρείται ο όγκος ή σε περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να γίνει επέμβαση ( πχ μεγάλη ηλικία, πολλαπλά προβλήματα υγείας κλπ) βελτιώνοντας τα συμπτώματα.
Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπεία με φάρμακα που βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Το ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμά τις ασθένειες και επιτίθεται σε μικρόβια και άλλα κύτταρα που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στο σώμα μας. Τα καρκινικά κύτταρα επιβιώνουν καθώς κρύβονται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ανοσοθεραπεία βοηθά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να βρουν και να σκοτώσουν αυτά τα καρκινικά κύτταρα.
Η ανοσοθεραπεία χρησιμοποιείται μερικές φορές για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει καρκίνο του στομάχου σταδίου 4 ή καρκίνο που επανεμφανίζεται μετά τη χημειοθεραπεία. Συχνά είναι με τη μορφή χαπιού , κάτι που είναι ευπρόσδεκτο από τους ασθενείς.
Τέλος, Το HIPEC είναι μια θεραπεία που μπορεί να είναι μια επιλογή για τον καρκίνο του στομάχου σταδίου 4. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν ο καρκίνος δεν μπορεί να αφαιρεθεί εντελώς, επειδή επεκτείνεται μέσω του στομάχου και στα κοντινά όργανα. Ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του καρκίνου και του περιτοναίου και να κάνει εγχύσεις ώστε να σκοτωθούν τυχόν καρκινικά κύτταρα που έχουν απομείνει. Είναι μια μέθοδος που δεν εφαρμόζεται για όλους τους όγκους και η αποτελεσματικότητά της αποτελεί debate ετών και έχει πολύ δρόμο ακόμη . Ωστόσο είναι μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος ειδικά εκεί που έχει ένδειξη , όπως σε κάποιους προχωρημένους όγκους ωοθηκών.
Συνοψίζοντας, ο καρκίνος του στομάχου είναι μια σοβαρή ασθένεια που απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία. Η πρόληψη είναι σημαντική, και αποτελείται από υγιείς διατροφικές επιλογές, τη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και τον έλεγχο της μόλυνσης από τον Helicobacter pylori. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του καρκίνου του στομάχου απαιτεί συνεχή έρευνα και προσπάθειες για τη βελτίωση της πρόληψης και της αντιμετώπισης της νόσου.
Όμως μην ξεχνάμε: η γαστροσκόπηση ( όπως και η κολονοσκόπηση) σώζουν ζωές!
Γενικός Χειρουργός. Πιστοποιημένος στη ρομποτική χειρουργική με το υπερσύγχρονο ρομποτικό σύστημα Da Vinci. Προηγμένη λαπαροσκοπική, ρομποτική και ενδοσκοπική χειρουργική. Ογκολογική χειρουργική. Χειρουργική παχέος εντέρου και πρωκτού, στομάχου, ανώτερου και κατώτερου πεπτικού. Χειρουργική κηλών, διαφραγματοκήλης, χολοκυστεκτομή. Μετεκπαιδευθείς στην Αγγλία.