Εκκολπωματίτιδα. Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται. Αποτελεί τη μάστιγα του δυτικού τρόπου διατροφής;

Η εκκολπωμάτωση του παχέος εντέρου είναι μία κατάσταση κατά την οποία εμφανίζονται εκκολπώματα στο τοίχωμα του παχέος εντέρου. Όμως, τι είναι τα εκκολπώματα;

Τα εκκολπώματα είναι μικρές προσεκβολές του τοιχώματος του παχέος εντέρου και δημιουργούνται σε σημεία του τοιχώματος που είναι πιο ευένδοτα. Θα μπορούσαν να προσομοιαστούν με ένα λάστιχο αυτοκινήτου (που θα ήταν το παχύ έντερο) στο οποίο χαλάει το πλάγιο του τοίχωμα και πετάγεται η σαμπρέλα (ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου , δηλαδή τα εκκολπώματα). Οι προσεκβολές αυτές είναι εύκολο να τρυπήσουν ή και να σπάσουν , δημιουργώντας την εκκολπωματίτιδα.

Με άλλα λόγια, η φλεγμονή των εκκολπωμάτων ( που είναι σαν μικρές φούσκες διαμέτρου λίγων χιλιοστών), λέγεται εκκολπωματίτιδα.

Τι δημιουργεί τα εκκολπώματα;

Η πιο συχνή αιτία δημιουργίας των εκκολπωμάτων είναι η χρόνια δυσκοιλιότητα και ο λεγόμενος “δυτικός τρόπος” διατροφής. Αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την σταδιακή αύξηση των πιέσεων εντός του αυλού του παχέος εντέρου και τη δημιουργία των εκκολπωμάτων. Για αυτό το λόγο, τα εκκολπώματα δημιουργούνται συχνότερα στο αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου , γνωστό και ως σιγμοειδές.

Το παχύ έντερο έχει ως σκοπό να απορροφάει σταδιακά το νερό από τις τροφές που αποβάλλει το λεπτό έντερο και να σχηματίζει τα κόπρανα. Στο σιγμοειδές οι πιέσεις που ασκούνται είναι μεγαλύτερες σε σχέση με το υπόλοιπο έντερο και έτσι οι προσεκβολές του τοιχώματος είναι συχνότερες.

Πως μπορεί να προληφθεί η εκκολπωματίτιδα;

Το πιο σημαντικό είναι να αλλάξει ο τρόπος διατροφής μας. Δυστυχώς , η εκκολπωματίτιδα ΔΕΝ είναι πλέον νόσος των ανθρώπων ηλικίας μεγαλύτερης ηλικίας των 60 ετών , αλλά απαντάται ολοένα συχνότερα σε ανθρώπους νεώτερης ηλικίας, ακόμη και 20 ετών!

Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει λιγότερο κρέας και περισσότερα λαχανικά και τροφές γενικά που αφήνουν φυτικό υπόλειμμα, όπως χόρτα και φρούτα. Η διατροφή μας πρέπει να περιλαμβάνει πολύ νερό επίσης .

Σημαντική η σωστή διατροφή για τις παθήσεις του παχέος εντέρου

Επιπλοκές εκκολπωμάτωσης

Η σημαντικότερες επιπλοκές είναι:

1. Η εκκολπωματίτιδα. Είναι μία οξεία κατάσταση που προσβάλλει συνήθως το σιγμοειδές. Προκαλείται συνήθως πολύ έντονος πόνος στην κοιλιά , συνήθως στην αριστερή πλευρά, ενώ πυρετός είναι συχνός και υψηλός. Τάση για έμετο ή και έμετος επίσης δύναται να υπάρξουν.

2 .Η αιμορραγία. Συχνά η εκκολπωμάτωση διαβρώνει κάποιο αγγείο του τοιχώματος του παχέος εντέρου και προκαλείται αιμορραγία με σημαντική ποσότητα κόκκινου, ζωηρού αίματος από τον πρωκτό.

3. Η διάτρηση και ρήξη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει περιτονίτιδα , διότι χύνονται κόπρανα μέσα στην κοιλιά. Αν η ρήξη γίνει σε τοπικό σημείο και προλάβει ο οργανισμός να την περιχαρακώσει, τότε δημιουργείται απόστημα και πλαστρόν, με πολύ έντονη αντίδραση και δημιουργία μάζας που ενίοτε είναι και ψηλαφητή.

4. Σήψη και πολυοργανική ανεπάρκεια. Αν δεν αντιμετωπισθεί, δημιουργείται σήψη και όργανα όπως το ήπαρ , οι πνεύμονες και τα νεφρά σταματούν να λειτουργούν σωστά.

Διάγνωση

Η διάγνωση είναι πολύ εύκολη. Η κλινική εικόνα είναι θορυβώδης , με έντονο πόνο και σύσπαση της κοιλιάς ιδίως αριστερά.

Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν σημεία φλεγμονής, όπως η γενική αίματος με τα λευκά αιμοσφαίρια και η ανεβασμένη τιμή της CRP.

Τέλος, η αξονική τομογραφία κοιλίας με γαστρογραφίνη, δείχνει τα εκκολπώματα καθώς και την ρήξη, την αποστηματοποίηση και το μέγεθος και την έκταση της βλάβης.

Θεραπεία της εκκολπωματίτιδας

Η θεραπεία αρχικά είναι συντηρητική , εφόσον βέβαια δεν υπάρχει γενικευμένη περιτονίτιδα , αιμορραγία ή σηπτική κατάσταση. Παρατηρώντας τη βελτίωση της κλινικής κατάστασης και τη μείωση των τιμών των λευκών αιμοσφαιρίων και της CRP , έχουμε την πορεία της νόσου υπό έλεγχο.

Τομές αξονικής τομογραφίας μας δείχνουν επίσης την πρόοδο θεραπείας. Η κολονοσκόπηση απαγορεύεται αυστηρά σε αυτή τη φάση , διότι θα επιδεινώσει την κατάσταση. Διπλή ή και τριπλή αντιβίωση αρχικά ενδοφλέβια και στη συνέχεια από το στόμα , αποτελούν βασικό όπλο στην θεραπεία.

Αν όμως η εκκολπωματίτιδα δεν υποχωρεί , παρά τα μέτρα θεραπείας που ελήφθησαν , η κλινική εικόνα δεν βελτιώνεται , η αξονική χειροτερεύει , η σίτιση από το στόμα δεν μπορεί να προχωρήσει και οι δείκτες φλεγμονής ανεβαίνουν ή μένουν στάσιμοι, τότε η χειρουργική αντιμετώπιση είναι επιβεβλημένη.

Χειρουργική αντιμετώπιση της εκκολπωματίτιδας

Η χειρουργική θεραπεία έχει ως σκοπό να αφαιρέσει το τμήμα του εντέρου που νοσεί και να δώσει την ευκαιρία στο υπόλοιπο παχύ έντερο να καταπολεμήσει τη φλεγμονή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βοηθήσει και τον οργανισμό να βγεί από μια κατάσταση λοίμωξης όσον το δυνατόν χωρίς επιπλοκές.

Για αυτό η εγχείρηση εκλογής που γίνεται λέγεται εγχείρηση Hartman . Κατά την επέμβαση αυτή, αφαιρείται το τμήμα του σιγμοειδούς εντέρου που έχει την εκκολπωματική βλάβη και βγαίνει μια προσωρινή κολοστομία. Ως αποτέλεσμα, δίνεται χρόνος στο έντερο και στην περιοχή της φλεγμονής να αποκατασταθεί, ενώ ο ασθενής μπορεί πλέον να τρώει κανονικά. Και μετά από μια περίοδο 3 με 5 μηνών, καταργείται η στομία και το έντερο ενώνεται πάλι φυσιολογικά.

Μπορεί ο ασθενής να γλιτώσει την κολοστομία;

Ναι μπορεί, ΑΛΛΑ μόνο σε περιπτώσεις που η εκκολπωματίτιδα ήταν πιο ελαφριά και υποχώρησε με συντηρητική αγωγή. Τότε δύναται ο ασθενής να χειρουργηθεί και να αφαιρεθεί το τμήμα εντέρου με τη φλεγμονή και να ενωθεί το παχύ έντερο, χωρίς κολοστομία.

Αυτό όμως μόνο στα “ψυχρά” περιστατικά, που έχουν υποτροπιάσει ξανά και ξανά ή απαίτησαν νοσηλεία σε Νοσοκομείο αλλά θεραπεύτηκαν συντηρητικά.

Σε κάθε άλλη όμως περίπτωση, όπου η φλεγμονή εκκολπωματίτιδος δεν υποχωρεί, είναι αναγκαία η επέμβαση κατά Hartman με προσωρινή κολοστομία. Η επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά ή ανοιχτά αν είναι πολύ εκτεταμένη. Χρήσιμη είναι η προσωρινή τοποθέτηση ενός ουρητηρικού καθετήρα στον αριστερό ουρητήρα. Ο καθετήρας αυτός αφαιρείται στο τέλος της επέμβασης.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί ο χειρουργός να αφαιρέσει τη βλάβη του σιγμοειδούς και να ενώσει απευθείας το έντερο , χωρίς κολοστομία. Όμως ακόμα και σε αυτή τη περίπτωση, πρέπει να γίνει προσωρινή ειλεοστομία, δηλαδή να βγει το λεπτό έντερο ως στομία. Αυτή θα διευκολύνει στο να θρέψει η αναστόμωση του παχέος εντέρου, η οποία εμφανίζει αλλιώς πολύ υψηλά ποσοστά ρήξης. Και σε περίπτωση ρήξης , επέρχεται περιτονίτιδα και σήψη.

Η σύγκλιση της ειλεοστομίας είναι πιο εύκολη και πιο γρήγορη από αυτή της κολοστομίας, ωστόσο σε επιλεγμένα μόνο περιστατικά πρέπει να προτιμάται.

Ανάστροφο υποβλεννογόνιο εκκόλπωμα παχέος εντέρου

Πρόκειται για μια σπάνια οντότητα και συνήθως εντοπίζεται στο ορθοσιγμοειδές. Μιμείται άλλες καλοήθεις και κακοήθεις υποβλεννογόνιες παθήσεις του εντέρου, όπως GIST, λίπωμα, σάρκωμα.

Στην κολονοσκόπηση δεν ξεχωρίζει εύκολα από τις προαναφερθείσες παθήσεις. Σε περίπτωση υποψίας απαγορεύεται η λήψη βιοψίας διότι θα προκληθεί περιτονίτιδα.

Η θεραπεία είναι χειρουργική με την αφαίρεση του τμήματος του παχέος εντέρου που περιέχει το υποβλεννογόνιο εκκόλπωμα.

Κολοστομία

Η περιποίηση της κολοστομίας είναι σχετικά εύκολη διαδικασία και γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή. Το κόστος δικαιολογείται από τον ΕΟΠΥΥ για τα υλικά της κολοστομίας και ως αποτελέσματα, αυτό δεν επιβαρύνει τον ασθενή.

Ο ασθενής μετά την επέμβαση επανέρχεται πλήρως στις δραστηριότητες του. Μπορεί επίσης να κάνει μπάνιο ακόμα και στη θάλασσα, να γυμναστεί κλπ.

Αναζήτηση περισσότερων λεπτομερειών (αγγλικό κείμενο) ΕΔΩ

Τι να τρώω στην εκκολπωματίτιδα και τι να τρώω για να αποφύγω την υποτροπή

Στην οξεία φάση της εκκολπωματίτιδας

Είναι απαραίτητη μία δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες.

Τρόφιμα που επιτρέπονται στην οξεία φάση εκκολπωματίτιδας

Λαχανικά: χυμοί λαχανικών. Το μαρούλι, το κρεμμύδι, τα μανιτάρια, περιέχουν λιγότερες φυτικές ίνες από άλλα λαχανικά. Επιλέξτε κάποια από τα παραπάνω λαχανικά ή βραστά καρότα και κολοκύθια.

Φρούτα: σουρωμένοι χυμοί φρούτων, κομπόστες ή ψημένα φρούτα.

Ψωμιά – δημητριακά: άσπρο ψωμί, φρυγανιές, ρύζι και ζυμαρικά, πατάτα ξεφλουδισμένη.

Κρέατα: κοτόπουλο, ψάρι, κόκκινα κρέατα καλά βρασμένα.

Γαλακτοκομικά: το γάλα και το γιαούρτι μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστα συμπτώματα σε περιόδους εξάρσεων νοσημάτων του γαστρεντερικού. Περιοριστείτε σε 2 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα.

Τρόφιμα που επιτρέπονται μετά την οξεία φάση εκκολπωματίτιδας

Αρχίστε να αυξάνετε σταδιακά, την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες, όπως:

– φρέσκα φρούτα, χωρίς την φλούδα, (μήλο, αχλάδι, μπανάνα, ροδάκινο κ.α.)

– φρέσκα λαχανικά, όπως: μπρόκολο, λάχανο, σπανάκι, καρότο, κολοκύθι, χόρτα, κουνουπίδι.

– ψωμί, μπισκότα και δημητριακά ολικής αλέσεως. καστανό ρύζι, όσπρια, αρακά.

Αποφύγετε την κατανάλωση τροφών που δεν πέπτονται και που μπορεί να εισέλθουν στο εκκόλπωμα, όπως φλούδες, σπόροι και κουκούτσια φρούτων και λαχανικών.

Μακροχρόνια διαιτητική αντιμετώπιση εκκολπωμάτωσης (σε φάση ύφεσης), για τη προστασία υποτροπής

Αποφύγετε:

όλους τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και τα κουκούτσια.

Αγγούρι, ντομάτα, μελιτζάνα, πράσινες και κόκκινες πιπεριές, μπάμιες.

Φράουλες, ακτινίδια, τα κουκούτσια από σταφύλι και καρπούζι.

Το πολύσπορο ψωμί.

Μαρμελάδες με σπόρους, γλυκά με ξηρούς καρπούς ή σπόρους, πίτες και κέικ με ξηρούς καρπούς ή σπόρους.

Μειώστε:

το λίπος ζωικής προέλευσης, που βρίσκεται στο κρέας, το δέρμα των πουλερικών, το βούτυρο, τα λιπαρά τυριά, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά.

Περιορίστε:

το αλάτι, τον καφέ και τα αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη.

Μην ξεχνάτε:

Να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως:

– φρέσκα φρούτα, χωρίς την φλούδα

– φρέσκα λαχανικά

– Ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, αρακά.